महाराष्ट्रासाठी उत्सवाची वेळ…
जागतिक वारसा यादी 2024 साठी भारताने नामांकित केलेले 12 मराठा किल्ले; आणखी एक पाऊल पुढे
उल्हास पुराडकर, पनवेल
७०२८०९८६४२
पनवेल :-मराठा लष्करी लँडस्केप्स, मराठा शासकांनी कल्पना केलेली असाधारण तटबंदी आणि लष्करी व्यवस्थेचे प्रतिनिधित्व करणारी, 2024-25 च्या युनेस्कोच्या जागतिक वारसा यादीमध्ये भारताचे नामांकन असेल, असे सांस्कृतिक मंत्रालयाने जाहीर केले.
या नामांकनाच्या १२ घटकांमध्ये साल्हेर किल्ला, शिवनेरी किल्ला, लोहगड, खांदेरी किल्ला, रायगड, राजगड, प्रतापगड, सुवर्णदुर्ग, पन्हाळा किल्ला, विजय दुर्ग, महाराष्ट्रातील सिंधुदुर्ग आणि तामिळनाडूचा जिंजीचा किल्ला यांचा समावेश आहे. विविध भौगोलिक आणि भौतिक क्षेत्रांमध्ये पसरलेले, हे किल्ले पूर्वीच्या मराठा राज्याच्या सामरिक लष्करी पराक्रमाचे प्रदर्शन करतात.
17व्या आणि 19व्या शतकादरम्यान मराठा लष्करी भूदृश्ये विकसित करण्यात आली. महाराष्ट्रात 390 पेक्षा जास्त किल्ले आहेत, त्यापैकी फक्त 12 किल्ले मराठा मिलिटरी लँडस्केप ऑफ इंडिया अंतर्गत निवडले गेले आहेत. या १२ पैकी आठ किल्ले भारतीय पुरातत्व सर्वेक्षण विभागाकडून संरक्षित आहेत. त्यात शिवनेरी किल्ला, लोहगड, रायगड, सुवर्णदुर्ग, पन्हाळा किल्ला, विजयदुर्ग, सिंधुदुर्ग आणि गिंजीचा किल्ला यांचा समावेश आहे. इतर चार—साल्हेर किल्ला, राजगड, खांदेरी किल्ला आणि प्रतापगड—महाराष्ट्र सरकारच्या पुरातत्व आणि वस्तुसंग्रहालय संचालनालयाच्या देखरेखीखाली आहेत.
भारतात सध्या 42 जागतिक वारसा स्थळे आहेत. यापैकी ३४ सांस्कृतिक स्थळे आहेत, सात नैसर्गिक स्थळे आहेत, तर एक संमिश्र स्थळ आहे, असे निवेदनात म्हटले आहे.
