मुख्यमंत्री समृद्ध पंचायतराज अभियाना’च्या निकषांची ग्रुप ग्रामपंचायत गाणी कोंढे तर्फे श्रीवर्धन येथे प्रभावी अंमलबजावणी

‘मुख्यमंत्री समृद्ध पंचायतराज अभियाना’च्या निकषांची ग्रुप ग्रामपंचायत गाणी कोंढे तर्फे श्रीवर्धन येथे प्रभावी अंमलबजावणी

प्रशासकीय पारदर्शकता आणि जलसंवर्धनाच्या कामांनी वेधले लक्ष

निलेश भुवड
श्रीवर्धन तालुका प्रतिनिधी
मो. 8149679123

* श्रीवर्धन तालुक्यातील ग्रुप ग्रामपंचायत गाणी कोंढेचा आदर्श; श्रमदानातून उभारला वनराई बंधारा तर गावात अवतरले ‘डिजिटल युग’

महाराष्ट्र शासनाने स्थानिक स्वराज्य संस्थांचे सक्षमीकरण करण्यासाठी सुरू केलेल्या ‘मुख्यमंत्री समृद्ध पंचायतराज अभियाना’ला कोकणातील गावांमध्ये सकारात्मक प्रतिसाद मिळत आहे. याचाच एक उत्कृष्ट नमुना श्रीवर्धन तालुक्यातील ग्रुप ग्रामपंचायत गाणी कोंढे येथे पाहायला मिळाला. या अभियानाच्या माध्यमातून केवळ शासकीय योजना राबवल्या गेल्या नाहीत, तर ‘पारदर्शक कारभार’, ‘लोकाभिमुख प्रशासन’ आणि ‘शाश्वत विकास’ या अभियानाच्या त्रिसूत्रीवर आधारित विविध उपक्रम यशस्वीपणे पूर्ण करण्यात आले.

गावाच्या सर्वांगीण विकासासाठी आयोजित या कार्यक्रमात प्रशासकीय, सामाजिक आणि कृषी अशा सर्वच आघाड्यांवर ‘समृद्ध पंचायत’ संकल्पना प्रत्यक्षात उतरवण्याचा प्रयत्न करण्यात आला.

अभियानातील घटकांवर असा देण्यात आला भर:

१. पारदर्शक आणि स्मार्ट प्रशासन (E-Governance & Transparency)
मुख्यमंत्री समृद्ध पंचायतराज अभियानाचा मुख्य उद्देश कारभार ‘डिजिटल’ आणि ‘पारदर्शक’ करणे हा आहे. या निकषाची पूर्तता करत गाणी ग्रामपंचायतीने स्वतंत्र वेबसाईटचे लोकार्पण केले. यामुळे गावातील विकासाची माहिती, निधीचा विनियोग आणि शासकीय जी.आर. ग्रामस्थांना एका क्लिकवर उपलब्ध होणार आहेत. आधुनिक युगात गावाने टाकलेले हे पाऊल प्रशासकीय पारदर्शकता सिद्ध करणारे आहे. सोबतच, ग्रामपंचायत वाचनालयाच्या माध्यमातून माहितीचा अधिकार आणि वाचन संस्कृती बळकट करण्यावर भर देण्यात आला.

२. गतिमान प्रशासन (Doorstep Delivery of Services)
शासकीय सेवा सामान्य माणसाच्या दारापर्यंत पोहोचवणे, हा या अभियानाचा आत्मा आहे. याची अंमलबजावणी करत ग्रामपंचायतीने गावातच विशेष शिबीर आयोजित केले.
* गावकऱ्यांना तालुक्याच्या ठिकाणी जावे लागू नये म्हणून जन्म-मृत्यू व विवाह नोंदणी प्रमाणपत्रे जागेवरच देण्यात आली.
* महसूल विभागाशी संबंधित मालमत्ता पत्रक आणि ७/१२ उताऱ्यांचे तत्काळ वाटप करून प्रशासकीय गतीमानतेचा परिचय देण्यात आला.

३. शाश्वत विकास आणि जलसंवर्धन (Sustainable Development)
‘पाणी हेच जीवन’ आणि ‘गावाचा पैसा गावात’ या तत्त्वानुसार जलसंवर्धनावर विशेष लक्ष केंद्रित करण्यात आले. अभियानातील ‘पर्यावरण पूरक विकास’ या घटकाअंतर्गत अधिकारी आणि ग्रामस्थांनी ‘श्रमदान’ करत वनराई बंधारा उभारला. लोकसहभागातून उभा राहिलेला हा बंधारा गावाची पाण्याची पातळी वाढवण्यासाठी आणि उन्हाळ्यातील टंचाईवर मात करण्यासाठी संजीवनी ठरणार आहे.

४. कृषी सक्षमीकरण आणि आर्थिक उन्नती (Economic Empowerment):
गावाच्या अर्थकारणाचा कणा असलेल्या शेतकऱ्याला सक्षम करण्यासाठी अभियानांतर्गत विशेष प्रयत्न झाले.
* शेतकरी गटांची स्थापना: वैयक्तिक लाभापेक्षा सामूहिक विकासाला प्राधान्य देण्यासाठी महिला आणि पुरुष शेतकऱ्यांचे गट स्थापन करण्यात आले.
* बळीराजाचा सन्मान: प्रयोगशील आणि कष्टाळू शेतकऱ्यांचा जाहीर सन्मान करून कृषी क्षेत्राप्रति कृतज्ञता व्यक्त करण्यात आली.

५. सर्वसमावेशक सामाजिक सुरक्षा (Social Inclusion):
गावातील प्रत्येक घटकाला मुख्य प्रवाहात आणणे हे समृद्ध पंचायतीचे लक्षण आहे. त्यानुसार, आयुष्मान भारत कार्डचे वाटप करून आरोग्य सुरक्षा प्रदान करण्यात आली. तसेच, दिव्यांगांना ओळखपत्र आणि सोलर दिव्यांचे वाटप करून उपेक्षित घटकांना आधार देण्याचे काम या अभियानातून साध्य झाले.

मान्यवरांची साक्ष आणि लोकसहभाग
या क्रांतिकारी उपक्रमाचे साक्षीदार होण्यासाठी पंचायत समिती श्रीवर्धनचे गटविकास अधिकारी मा. श्री. माधव जाधव साहेब, कृषी विस्तार अधिकारी श्रीम. राधा कराळे, आणि स्वदेस फाउंडेशनचे श्री. नाथा कटारे उपस्थित होते. गावाचे युवा सरपंच श्री. आदित्य कासरुंग आणि ग्रामविकास अधिकारी श्री. अभिजित माने यांच्या दूरदृष्टीतून हा कार्यक्रम साकार झाला.

कार्यक्रमाच्या नियोजनात आणि श्रमदानात श्री. सुदाम शिगवण, अनंत शिगवण, रामचंद्र शिगवण ग्रामपंचायत सदस्य निखिल कदम यांच्यासह मोठ्या संख्येने ग्रामस्थांनी, महिलांनी आणि तरुणांनी हिरिरीने सहभाग नोंदवला. ‘मुख्यमंत्री समृद्ध पंचायतराज अभियाना’ची उद्दिष्टे गाणी गावाने ज्या तन्मयतेने साध्य केली आहेत, ते इतर ग्रामपंचायतींसाठी नक्कीच प्रेरणादायी आहे.