Spotlight: मूल्यशिक्षण काळाची गरज
श्याम ठाणेदार
दौंड जिल्हा
पुणे ९९२२५४६२९५
एका चौदा वर्षाच्या मुलीने आपल्याच पाच वर्षांच्या लहान बहिणीची ब्लेडने वार करून हत्या केल्याची खळबळजनक घटना जालना शहरात घडली. या घटनेने जालना शहरासह संपूर्ण राज्यात खळबळ माजली आहे. अर्थात अल्पवयीन मुलांनी आपल्याच नातेवाईकांची किंवा मित्रांची हत्या केल्याची ही राज्यातील पहिलीच हत्या नाही. याआधीही अशा अनेक घटना राज्यात घडल्या आहेत. टीव्ही वरील क्राईम मालिका पाहून अल्पवयीन मुलाने आपल्या आजीची हत्या केल्याची पुण्यातील घटना अजूनही सर्वांच्या स्मरणात आहे.
मागील वर्षी खेड तालुक्यातील कळुस गावात एका तडीपार गुंडाची चार अल्पवयीन मुलांनी धारदार हत्याराने खून केल्याची बातमी वर्तमानपत्रात आली होती. अल्पवयीन मुलांकडून असे गुन्हे घडल्याच्या बातम्या सातत्याने वाचायला व पाहायला मिळतात. देशात अलीकडे बाल गुन्हेगारीचे प्रमाण खूप वाढले आहे. बाल गुन्हेगारीचा लेखा जोखा मांडणारा क्राईम इन इंडियाचा अहवाल मागील वर्षी प्रसिद्ध करण्यात आला. या अहवालानुसार देशात अल्पवयीन मुलांवर दरवर्षी सरासरी ३५ हजार गुन्हे नोंदवले जातात. महाराष्ट्रात हेच प्रमाण ६ हजारांच्या आसपास आहे. अर्थात ही आकडेवारी नोंदवलेल्या गुन्ह्यांचीच आहे.
पोलीस दप्तरी नोंदवण्यात आलेल्या गुन्ह्यांपैकी काही गुन्हे खून, बलात्कार, विनयभंग, अपहरण यासारखे गंभीर स्वरूपाचे गुन्हे आहेत. गेल्या काही वर्षात बाल गुन्हेगारीचे प्रमाण खूप वाढले आहे. आजकालची मुले गुन्हेगार बनत आहेत ही अत्यंत दुःखाची, धक्कादायक बाब आहे. झोपडपट्टीत राहणारे अल्प उत्पन्न गटातील मुले गुन्हेगारीकडे लवकर ओढली जातात असे म्हटले जाते. त्यांचे आई वडील मोल मजुरीसाठी घराबाहेर राहतात त्यामुळे मुलांना योग्य संस्कार देऊ शकत नाहीत. परिणामी ही मुले गुन्हेगारीकडे वळतात असा तर्क काढला जातो पण जालन्यातील घटनेने हा तर्क चुकीचा ठरवला आहे.
या घटनेतील ज्या मुलीने आपल्या लहान बहिणीची हत्या केली आहे तिचे आई वडील सुशिक्षित आहे. ती मुलगी एका प्रतिष्ठित शाळेची विद्यार्थिनी आहे. या आधी पुण्यात ज्या अल्पवयीन मुलाने आपल्या आजीची हत्या केली त्या मुलाचे पालकही उच्चशिक्षित होते. म्हणजेच सुशिक्षित कुटुंबातील मुलेही आता गुन्हेगारीकडे वळत आहेत. भारतासारख्या देशात बाल गुन्हेगारी वाढणे ही मोठी समस्या बनली आहे. आजकालच्या मुलांमध्ये भाई, डॉन, दादा बनण्याची मोठी क्रेझ आहे त्यामुळे ते गुन्हेगारीकडे वळत आहेत. अल्पवयीन मुलांच्या टोळ्या, ग्रुप वाढत आहेत. पालकांचे लक्ष नसल्याने मुले चोऱ्या, मारामारी,खून यासारख्या गुन्ह्यांत अडकत आहेत. या मुलांना वेळीच सल्ला, मार्गदर्शन मिळत नाही ही वस्तुस्थिती आहे.
देशातील बाल गुन्हेगारी वाढत आहे ही धोक्याची घंटा आहे. ती कमी करण्यासाठी मुलांना संस्कारक्षम वयात पालक, शिक्षक यांच्याकडून योग्य संस्कार आणि मार्गदर्शन मिळणे गरजेचे आहे. लहानवयात मुले काय करतात, त्यांच्या आवडीनिवडी काय आहेत याचाही विचार आई वडिलांनी करायला हवा. अभ्यासाकडे मुले का दुर्लक्ष करतात याचाही विचार पालक आणि शिक्षकांनी करायला हवा. शिक्षणाऐवजी मुले गुन्हेगारीकडे वळत आहे ही चिंतनीय बाब आहे. याला जितकी सामाजिक परिस्थिती जबाबदार आहे तितकीच कौटुंबिक परिस्थितीही जबाबदार आहे.
आपल्या देशात जोवर एकत्र कुटुंब पद्धती होती तोवर बाल गुन्हेगारीचे प्रमाण नगण्य होते पण एकत्र कुटुंब पद्धतीचा ऱ्हास झाला आणि बाल गुन्हेगारी फोफावत गेली असे म्हटल्यास वावगे ठरणार नाही. मुलांना चांगले शिक्षण देण्यासाठी पालक वाटेल ते करतात. त्यांना मोठमोठ्या इंटरनॅशनल स्कुलमध्ये लाखो रुपये डोनेशन देऊन दाखल करतात. त्यांना ज्या हव्या त्या सर्व वस्तू पुरवतात. पण मुलांसोबत वेळ घालवण्यास पालकांना फुरसत नसते. त्रिकोणी, चौकोनी कुटूंब पद्धतीत आजी आजोबा ही संकल्पना केंव्हाच मागे पडली आहे. आई वडील दोघेही नोकरीस असेल तर मुले दिवसभर घरी एकटेच असतात अशावेळी टीव्ही आणि मोबाईल हेच त्यांचे साथीदार असतात मग दिवसभर टीव्हीवरील क्राईम मालिका पाहणे आणि मोबाईलवर हिंसक गेम खेळणे हाच त्यांचा उद्योग.
दिवसभर क्राईम मालिका आणि हिंसक मोबाईल गेम खेळून मुलांच्या मनातही हिंसक विचार येतात त्यातूनच मग अशा घटना घडतात. त्यामुळेच आज मूल्यशिक्षणाची मोठी गरज निर्माण झाली आहे. आज मुलांना जितकी शिक्षणाची गरज आहे तितकीच तितकीच मूल्यशिक्षणाचीही आहे. परीक्षेत मिळणाऱ्या गुणांच्या आकडेवारीत मूल्यशिक्षण हरवत चालले आहे. मुलांवर संस्कार करण्यात पालक, शिक्षक आणि समाज कमी पडत आहे. मुलांवर योग्य संस्कार होण्यासाठी मूल्यशिक्षणाला पर्याय नाही. मूल्यशिक्षण ही काळाची गरज बनली आहे.
मीडियावार्तावर प्रकाशित होणाऱ्या लेखातील विचार, भाष्य, टीका याच्याशी संपादकिय मंडळ व प्रकाशक सहमत असतातच असे नाही.
मीडियावार्तच्या बातम्या, लेख, व्हिडिओ आणि रोजगार अपडेट्स व्हॉट्सॲप वर मिळवण्यासाठी क्लिक करा ⬇
